Özellikle yağlı yemeklerden sonra karnınızın sağ üst tarafında bir ağrıdan şikayetçiyseniz sebebi safra kesesi taşları olabilir.
Safra; su, kolestrolün son ürünü olan safra asitleri, sodyum, potasyum, klor gibi inorganik elektrolitler ve diğer maddelerden oluşur. Yapım yeri karaciğer, depolanma yeri safra kes:sidir. Safra vücutta oluşan bazı zehirli maddelerin, dışarıdan alınan ilaç ve toksit maddelerin ve kolestrolün vücuttan atılmasını sağlar.
Safra yağda eriyen vitaminlerin (A, D, E, K) emiliminde, diyetteki yağların sindirilmesinde, kolestrol dengesinin sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.
Yaygın bir hastalıktır…
Safra hem kolestrolün emiliminde hem de vücuttan uzaklaştırılmasında önemli görev alır. Safra asitleri, kolestrolün suda eriyen son ürünleridir ve dışkı kolestrolün vücuttan uzaklaştırılmasında yararlı olur. Safra ayrıca kalsiyum ve oksalat gibi maddeleri bağırsaklarda bağlayarak, safra kesesi ve böbrekte taş oluşumu önleyici etkiye sahiptir.
Safra kesesi taşlarının, sık görülen hastalıklardan biri olduğuna dikkat çeken İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bu konudaki soruları şöyle yanıtladı:
İşte Önemli Sebepleri
1- Safra taşları en çok kimlerde ortaya çıkar? Taş oluşumu en çok hangi durumlarda artar?
Kadınlarda, ailesinde safra taşı hastalığı olanlarda, şişmanlarda, kolestrolden zengin diyetle beslenenlerde, diyabetik hastalarda, çok doğum yapan kadınlarda ve ileri yaşlarda safra kesesi taşı sık olarak gözlenmektedir. Batı toplumlarında 60 yaş grubundaki kadınlarda %50, erkeklerde %15 safra taşı sıklığı söz konusudur. Bazı antibiyotikler, kanser hastalarında söz konusu olan total parenteral beslenme ve doğum kontrol hapları da safra taşı oluşum riskini artırmaktadır.
2- Safra taşı oluşumunda rol oynayan major faktörler hangileridir?
Safra taşları; genel olarak safra sıvısında var olan kolestrol ve bilirubin gibi organik maddelerin aşırı satürasyonu (yoğunluğu), çekirdeklenmesi ve çökmesi sonucunda oluşur. Kolestrolden zengin diyet, vücudun susuz kalmasıyla safrada kolestrol konsantrasyonunu yükseltip taş oluşumunu hızlandırır.
3- Safra taşları herkeste şikayete neden olur mu?
Safra kesesi taşlarının %60-80 kadarı sessiz seyretmekte, yani herhangi bir şikayete yol açmamaktadır. Teşhis çoğu kez başka şikayetler nedeniyle yapılan tıbbi incelemelerde tesadüfen konulmaktadır.
Ne zaman şüphelenmeli?
4- Ne gibi belirtileri olur?
Biliyer kolik dediğimiz mide ve/veya sağ üst kadranda tekrarlayıcı, sıklıkla yemeklerden sonra ve özellikle yağlı yemeklerden sonra ortaya çıkan, azalıp çoğalan bir ağrı tipik şikayettir. Ağrı bazen sırtta, sağ omuza yayılabilir; bulantı, kusma ve terlemeyle ortaya çıkabilir. Tipik bir ağrı 15 dakikalık aralarla giderek artarak en üst seviyeye ulaşır vedaha sonra yeniden yavaş yavaş azalma periyoduna girer.
Safra kesesi taşları; kimi zaman da hazımsızlık, şişkinlik ve ülser ağrısı gibi şikayetlere sebep olabilir.
